vjencani dar -kritika mut'a braka

4:24 ~ i udate žene, osim onih koje zarobite; to su vam Allahovi propisi, - a ostale su vam dozvoljene. ako želite da im vjencane darove date i da se njima oženite, a ne da blud cinite. A ženama vašim s kojima ste imali bracne odnose podajte vjencane darove njihove kao što je propisano. I nije vam grehota ako se, poslije odredenog vjencanog dara, s njima nagodite. Allah zaista sva zna i mudar je.

 

Autor :adura

BiH ~ 5/4/2002

Tema:Brak
 

Vjencane darove u islamskom braku urucuju muškarci,jer isti prestavljaju obaveznu instituciju potvede braka(2:236 2:237), i preuzimanja odgovornosti izmedu bracnih drugova(4:4).
Ova funkcija vjencanog dara ,kao neke vrste zakonske obaveze, sa druge strane ima josh i neke alternativne funkcije.Naime ,žena ukoliko se ugovorom nagodi sa mužem,može mužu poklonuti vjencani dar(ukoliko postoji bojazan da se nece izvršavati Božije odredbe vezane za brak 2:229) i time dobiti legalnu rastavu braka(2:277).U ajetu 60:11 vjencani dar se koristi se koristi da bi se raskinuo brak izmedu vjernice koja je prebjegla od mnogobožca, i njenog muža-mnogobošca.Musliman (buduci muž vjernice koja je prebjegla) bi urucio vjencani dar njenom mužu-mnogobošcu od koga je pobjegla, i time bi se raskinuo brak izmedju njih dvoje.Na taj nacin musliman je mogao legalno da se oženi prebjeglom vjernicom.

Pogledati komentar na ajet 24:33 ,koji govori o suzdržavanju onih koji nisu u mogucnosti sklopiti brak.
Po islamu dozvoljeno je ženiti se kitabijkama(pogledati npr. Komentar na ajet 33:27 gdje su muslimani dobili pod nadzor žene i djecu odmetnickih jevrejskih plemena) urucivanjem vjencanog dara.Urucivanjem vjencanog dara prekida se i prijašnji brak onih kitabijki.Naime,kada su kitabijke dopale muslimanima pod nadzor oni bi,po prijašnjem zakonu, imale status robinja-samim tim bila je otvorena mogucnost da postanu kankubine.No kako su mnoge od njih vec bile udovice ,udjeljivanjem vjencanog dara raskidao bi se raniji bracni odnos...i udove kitabijke bi bile legalne žene,što znaci ne bi podpadale pod kategoriju robinja.(pogledati komentar uz ajet 24:33 o ropstvu).

Zabranjeno je bilo sklapati bracne odnose sa mnogobožkinjama(samim tim je grijeh davati vjencani dar ženama mnogoboškinjama) .To se smatralo grešnim(2:221).No ukoliko bi vjernicima došle mudžahirke , koje su pobjegle od mnogobožaca, potrebno je bilo ispitati njihovu vjeru (60:10),pa ukoliko bi one bile vjernice onda nije bilo grijeh ženiti se sa njima.

Tako ovaj ajet se dobrim djelom odnosi regulisanje bracnih odnosa(rastave brakova radi sklapanja novog braka, kao i u slucaja darovanja vjencanog dara ulokiko je to propušteno)

Detaljnije o vjencanom daru vidjeti u ajetima i komentarima uz ajete- (2:228).Vjencani dar kao razvrgnuce bracnog ugovora (2:229).
No ,ukoliko muž nije (zbog ekonomske situacije) u mogucnosti isplatiti muhr(vjencani dar) onda je dozvoljeno da se rastava vrši bez mehra(2:236.Vidi ajete 2:235
i 2:237).

Neki licemjeri su izbjegavali davati vjencani dar, da bi 'zavlacili' žene i 'cuvali za sebe' .

4:127"Oni traže od tebe propise o ženama. Reci: ""Allah ce vam objasniti propise o njima – nešto vam je vec kazao u Knjizi o ženama-sirotama, kojima uskracujete ono što im je propisano a ne želite da se njima oženite, i o nejakoj djeci, i o tome da sa sirocadi treba da pravedno postupite. A Allah sigurno zna za dobro koje ucinite."